Kancelaria

Radcy Prawnego 

Monika Ziółkowska

Blog

Moi Klienci często zadają mi pytanie, czy aby uzyskać alimenty na dziecko jedyną drogą jest stosunkowo długi proces sądowy. W tym zakresie należy jednoznacznie stwierdzić, że uregulowanie alimentów może nastąpić na kilka sposobów, w tym właśnie sposobów tzw. pozasądowych – polubownych.

Umowa dotycząca obowiązku alimentacyjnego między rodzicami dziecka

W sytuacji gdy rodzice dziecka potrafią się ze sobą porozumieć, uregulowanie alimentów może nastąpić w postaci ustnych lub pisemnych ustaleń między sobą odnośnie wysokości miesięcznego świadczenia oraz sposobu i terminu płatności alimentów. Nie ma wątpliwości, że jest to rozwiązanie dobre i pożądane, gdy między rodzicami nie ma sporu i potrafią ze sobą rozmawiać. Niemniej jednak należy pamiętać, że jest to najmniej pewna prawnie możliwość ustalenia alimentów w sytuacji gdy rodzic nie będzie uczciwie wykonywał ustaleń poczynionych taką umową. W przypadku gdy rodzic nie będzie realizował postanowień wspomnianej umowy i nie będzie płacił ustalonych alimentów na rzecz dziecka, druga strona nie ma możliwości egzekucji obowiązku alimentacyjnego stwierdzonego taką umową. Innymi słowy, z taką umową nie można iść do komornika i na jej podstawie prowadzić egzekucji roszczeń alimentacyjnych. W związku z tym, w razie powstania konfliktu i braku wykonywania takiej umowy, rodzic zmuszony jest podjąć inne kroki, gdyż egzekwowanie roszczeń alimentacyjnych wymaga uprzedniego uzyskania tytułu egzekucyjnego w postaci wyroku sądowego lub ugody sądowej , o których będzie mowa poniżej.

Umowa alimentacyjna zawarta przed notariuszem

Sytuacja wygląda zdecydowanie lepiej jeśli taka umowa alimentacyjna zostanie zawarta w formie aktu notarialnego.

Zgodnie z art. 777 §1 pkt 4 k.p.c. tytułem egzekucyjnym jest akt notarialny, w którym dłużnik poddał się egzekucji i który obejmuje obowiązek zapłaty sumy pieniężnej lub wydania rzeczy oznaczonych co do gatunku, ilościowo w akcie określonych, albo też wydania rzeczy indywidualnie oznaczonej, gdy w akcie wskazano termin wykonania obowiązku lub zdarzenie, od którego uzależnione jest wykonanie.

Dla porządku należy wskazać, że podstawą wszczęcia i prowadzenia egzekucji jest tytuł wykonawczy, a tytułem wykonawczym jest tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności.

Mając na uwadze powyższe, koniecznym jest, aby umowa alimentacyjna w formie aktu notarialnego zawierała oświadczenie zobowiązanego do alimentów rodzica o poddaniu się egzekucji. Takie rozwiązanie oznacza to, że rodzic dziecka zobowiązuje się płacić alimenty w ustalonej wysokości i dobrowolnie poddaje się egzekucji w wysokości ustalonych alimentów na wypadek gdyby przestał wykonywać to zobowiązanie. Innymi słowy oznacza to, że rodzic taki wyraża zgodę na egzekucję świadczeń alimentacyjnych, w razie braku ich płatności.

W sytuacji, gdy rodzic nie będzie płacił alimentów na dziecko to drugi rodzic ma prawo złożyć w sądzie oryginał takiego aktu notarialnego, który jest tytułem egzekucyjnym – z wnioskiem o nadanie mu przez sąd klauzuli wykonalności. Po nadaniu klauzuli wykonalności taki akt notarialny, w którym rodzic złożył oświadczenie o poddaniu się egzekucji świadczeń alimentacyjnych – jest tytułem wykonawczym, który uprawnia do wszczęcia i prowadzenia egzekucji komorniczej świadczeń alimentacyjnych.

Zawierając umową alimentacyjną w formie aktu notarialnego, strony muszą liczyć się z kosztami notarialnymi. Nie mniej jednak, należy zauważyć istotną zaletę takiego postępowania bowiem, w przeciwieństwie do postępowania sądowego i procesowania się o alimenty, w akcie notarialnym umawiamy się na konkretną wysokość alimentów, nie udowadniamy wysokości kosztów ponoszonych na dziecko.

Co jednak gdy strony nie chcą zawierać umów alimentacyjnych? Czy po alimenty trzeba iść wyłącznie do sądu, a jeśli już do sądu, to czy trzeba od razu wnosić pozew ?

Odpowiedź brzmi: NIE. Istnieją również inne rozwiązania prawne mające na celu uregulowanie alimentów, o których mowa poniżej.

Ugoda dotycząca obowiązku alimentacyjnego zawarta przed mediatorem

Jednym ze sposobów są mediacje. Rodzice małoletniego dziecka podczas mediacji rozmawiają ze sobą, a przynajmniej mają taką szansę, by poznać swoje stanowisko, zrozumieć swoje racje. W mediacji dotyczącej określenia wykonywania obowiązku alimentacyjnego rodzice mają wówczas realny wpływ na kształt uregulowania obowiązku alimentacyjnego w ugodzie zawartej przed mediatorem. Poddając spór pod sąd, nie mamy pewności jaki będzie ostateczny wynik postępowania o alimenty i kiedy nastąpi wydanie wyroku w sprawie. Mediacja jest dobrowolna i w każdym czasie można od niej odstąpić. Podczas mediacji nie obowiązuje formalna atmosfera. Nad przebiegiem rozmowy w mediacji czuwa bezstronny mediator. Podczas mediacji mediator nie prowadzi postępowania dowodowego, nie trzeba przedkładać dowodów, faktur.

W ugodzie alimentacyjnej zawartej podczas mediacji rodzice małoletniego dziecka ustalają między innymi kwotę alimentów oraz termin i sposób ich płatności.

Z przebiegu mediacji sporządza się protokół, w którym oznacza się miejsce i czas przeprowadzenia mediacji, a także imię, nazwisko i adresy stron, imię i nazwisko oraz adres mediatora, a ponadto wynik mediacji. Jeżeli udało się wypracować ugodę, zamieszcza się ją we wspomnianym protokole.

Następnie ugodę zawartą przed mediatorem należy zatwierdzić przez sąd, który byłby właściwy do rozpoznania sprawy o alimenty. Przez podpisanie ugody strony wyrażają zgodę na wystąpienie do sądu z wnioskiem o jej zatwierdzenie, o czym mediator informuje strony. Jeżeli ugoda podlega wykonaniu w drodze egzekucji, sąd zatwierdza ją przez nadanie jej klauzuli wykonalności.

Należy pamiętać, że ugoda zawarta przed mediatorem po jej zatwierdzeniu przez sąd ma moc prawną ugody zawartej przed sądem czyli ugody sądowej (art. 18315 § 1 k.p.c) a podstawą wszczęcia i prowadzenia egzekucji jest właśnie tytuł wykonawczy.

Zatem w porównaniu do umowy alimentacyjnej między stronami taka ugoda zawarta przed mediatorem, a następnie zatwierdzona przez sąd jest korzystniejszym rozwiązaniem z punktu widzenia jej egzekucji w przypadku braku płacenia alimentów na dziecko przez zobowiązanego rodzica, a w porównaniu do umowy alimentacyjnej zawieranej przed notariuszem może okazać się rozwiązaniem korzystniejszym pod względem finansowym. Dlatego należy każdorazowo rozważyć rozwiązanie jakim jest mediacja.

Sądowe dochodzenie alimentów

Jeżeli powyższe rozwiązania nie przyniosą rezultatu, to kolejnym sposobem uregulowania alimentów jest wyłącznie dochodzenie roszczeń alimentacyjnych na drodze sądowej, niemniej jednak nie zawsze musi być to postępowanie procesowe. Strona dochodząca alimentów, może jeszcze przed wniesieniem pozwu do sądu i wdaniem się w spór w sądzie, zainicjować tzw. postępowanie pojednawcze w sądzie w celu podjęcie próby zawarcia przez strony ugody i w ten sposób uniknięcia procesu sądowego.

Również ugoda zawarta w ramach postępowania pojednawczego jest ugodą sądową, która zgodnie z art. 777 § 1 pkt 1 k.p.c. jest tytułem egzekucyjnym.

Zawezwanie do próby ugodowej zmierza do szybszego zakończenia sprawy o alimenty bez wdawania się w spór w sądzie, tj. bez konieczności wytaczania powództwa i pozywania rodzica o alimenty.

Jeżeli postępowanie pojednawcze nie doprowadzi do uregulowania obowiązku alimentacyjnego pozostaje wtedy wyłącznie wszczęcie postępowania procesowego dotyczącego uregulowania obowiązku alimentacyjnego.

Jednocześnie pojawia się jeszcze jedno pytanie, mianowicie czy jeżeli powyższe sposoby nie doprowadzą do ugodowego ustalenia wykonywania obowiązku alimentacyjnego przez rodziców i konieczne będzie skierowanie sprawy na drogę postępowania procesowego przez wytoczenie powództwa, to czy już po wniesieniu pozwu do sądu, w toku postępowania jest możliwość zawarcia ugody?

Tak, pamiętać należy, że ugoda alimentacyjna może zostać przez strony w toku postępowania rozpoznawczego w sądzie. Z mojego doświadczenia procesowego wynika, iż strony z tej ostatniej opcji korzystają stosunkowo często.

▬  Siedziba kancelarii  ▬

▬  Kontakt ▬

ul. Sądowa 5/1,

63-400 Ostrów Wielkopolski

📞 +48 697 585 007

📨 kontakt@kancelariaziolkowska.pl

Strona www stworzona w kreatorze WebWave.